Polityka fiskalna. Luty 2018

POLITYKA FISKALNA

Na koniec roku 2017 budżet państwa zanotował deficyt w wysokości 25,4 mld zł. Deficyt sektora finansów publicznych w tej wysokości pozostaje w zgodzie z oczekiwaniami Ministerstwa Finansów. Na całoroczny deficyt największy wpływ miał oczywiście koniec roku, na który przypadły największe wydatki Skarbu Państwa. Tak jak w poprzednim roku to grudzień zdecydowanie przyczynił się do wzrostu całorocznego deficytu. Wobec 2,4 mld zł skumulowanego deficytu po listopadzie, deficyt za sam grudzień wyniósł około 21 mld zł. To o prawie 3 mld zł więcej w porównaniu do grudnia 2016 roku. W okresie styczeń- grudzień 2017 roku wykonano 107,7% dochodów zapisanych w ustawie budżetowej, wyniosły one 350,5 mld zł, wydatkowano 375,9 mld zł, co stanowi 97,7% całorocznego planu. Już w grudniu można było się spodziewać, że rząd zrealizuje więcej dochodów niż zostało zapisane w ustawie budżetowej, jako już po listopadzie zrealizowanych zostało 99,3% całorocznych dochodów. Deficyt budżetowy za 2017 rok w wysokości 25,4 mld zł stanowi 42,7% wartości, która została zaplanowana w ustawie budżetowej. Ten wynik okazał się o 20,8 mld zł lepszy od deficytu powstałego w 2016 roku w wysokości 46,2 mld zł. Jak podkreśla nowa minister finansów w rządzie Prawa i Sprawiedliwości Teresa Czerwińska deficyt na takim poziomie spowodowany jest „bardzo dobrą ściągalnością dochodów budżetowych, w szczególności podatku VAT”. W istocie dochody z podatku VAT w 2017 roku okazały się wyższe w stosunku do 2016 roku aż o 23,9%.

Ciekawe informacje można wyczytać, spoglądając na bardziej szczegółowe szacunki Ministerstwa Finansów dotyczące dochodów. Wynika z nich, że zarówno dochody podatkowe jak i niepodatkowe zostały zrealizowane na poziomie wyższym niż 100%. Na większą uwagę zasługują dochody niepodatkowe. Rządowi udało się wykonać aż 149,9% zaplanowanych dochodów w tej kategorii. Nie zapewniło to jednak uzyskania wzrostu dochodów w tej kategorii w stosunku do roku ubiegłego. Głównym powodem niższego o prawie 16% wykonania tej pozycji w stosunku do 2016 roku była jednorazowa wpłata z tytułu aukcji LTE w ubiegłym roku. Drugim istotnym czynnikiem jest mniejsza wpłata z zysku NBP w stosunku do ubiegłego roku, ale istotnie wyższą w porównaniu do prognozy zapisanej w ustawie budżetowej. Jedynie realizacja środków z Unii Europejskiej i z innych źródeł niepodlegających zwrotowi okazała się być mniejsza od zakładanej. Pozycja, która niewątpliwie wyróżnia się spośród pozostałych to Wspólna Polityka Rolna. Wykonanie dochodów z tej kategorii wyniosło zaskakująco niskie 13,3% całorocznego planu. Za ten sam okres roku poprzedniego wskaźnik ten był blisko dwa razy większy i wyniósł 25,7%.

Nadwykonaniu po stronie dochodów w 2017 roku towarzyszyła realizacja głównych pozycji wydatkowych na poziomie niższym od planowanego. Rząd dokonał również pewnych modyfikacji w zakresie finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa. Powoli substytuuje się zagraniczne źródła finansowania krajowymi. Mianowice realizacja zagranicznych źródeł finansowania wyniosła jedynie 5,9%.

Janusz Pięta