PKB – lipiec/sierpień 2017

II kwartał 2017 r. upłynął pod znakiem wysokiego wzrostu polskiej gospodarki, porównywalnego do poziomu odnotowanego w ciągu pierwszych trzech miesięcy br. (+4% r/r). Szybki szacunek dynamiki PKB w okresie kwiecień-czerwiec wyniósł 3,9% r/r. Podobny wzrost gospodarczy obserwujemy właściwie we wszystkich krajach Europy Środkowej należących do UE. Wśród wymienionej grupy warto wyróżnić Rumunię i Słowenię, które w I kwartale rozwijały się w tempie powyżej 5% r/r. W przypadku gospodarki znad Morza Czarnego sprzyjającym czynnikiem jest płynne przejście z poprzedniej perspektywy unijnej w nowy plan finansowy UE. Ze względu na przystąpienie do Wspólnoty w 2007 r., Rumunia dysponowała wydłużonym czasem wykorzystania środków z perspektywy 2007-2013 i jednocześnie mogła korzystać z dotacji przewidzianych w planie finansowym UE na lata 2014-2020 (podobnie jak Bułgaria). Natomiast Słowenia właściwie dopiero obecnie w pełni odbudowała się po kryzysie finansowym z 2008 r., wracając na ścieżkę dynamicznego wzrostu gospodarczego.

Polska gospodarka jest w ścisłej czołówce dynamiki rozwoju w Europie. Kontrybucję poszczególnych składowych do przyrostu PKB poznamy 31 sierpnia, natomiast jesteśmy przekonani, że w II kwartale wzrost konsumpcji prywatnej nieco wyhamował. W okresie od kwietnia do czerwca br. dynamika sprzedaży detalicznej nie była już tak imponująca jak w ciągu pierwszych trzech miesięcy 2017 r. Miesięczne odczyty w II kwartale wyniosły odpowiednio: +8,1% r/r, +8,4% oraz +6% przy +11,4% r/r, +7,3% i +9,7% w okresie styczeń-marzec br. Pozytywny efekt transferów świadczeń wychowawczych na dynamikę konsumpcji prywatnej powoli wygasa. Natomiast w bieżącym i przyszłym roku będziemy obserwować znaczący wzrost wynagrodzeń, spowodowany przede wszystkim rywalizacją przedsiębiorstw o pracowników, co wesprze przyrost konsumpcji prywatnej w nadchodzących okresach.

W II kwartale kontrybucja inwestycji do dynamiki PKB była z dużym prawdopodobieństwem bardziej korzystna niż w ciągu pierwszych trzech miesięcy br. Obecnie odnotowuje się wzrost wielkości popytu na dobra inwestycyjne, co zwiastuje znaczące ożywienie w tym segmencie. Za lepszymi wynikami przemawia również dynamika produkcji budowlano-montażowej w II kwartale br. Miesięczne odczyty w okresie kwiecień-czerwiec wyniosły odpowiednio: +4,3% r/r, +8,4% oraz +11,6%, podczas gdy w I kwartale dynamika prezentowała się następująco: +2,1% r/r, -5,3% i +17,2%. W realizacji jest coraz więcej projektów prowadzonych przez samorządy. W sektorze prywatnym nakłady na środki trwałe chętniej zwiększają duże firmy, mniejsze przedsiębiorstwa wstrzymują się jeszcze z uruchomieniem projektów inwestycyjnych. Przyszłość dynamiki nakładów na środki trwałe przedstawia się optymistycznie. Pozytywnie oddziaływać będzie niska baza w tym segmencie z drugiej połowy ubiegłego roku. Spodziewamy się znaczącego wzrostu inwestycji publicznych. Zwykle występuje dodatnia korelacja nakładów na środki trwałe w sektorach prywatnym i publicznym, dlatego również inwestycje przedsiębiorstw powinny ukształtować się na dodatnim poziomie najpóźniej w drugiej połowie br. To firmy prywatne w zdecydowanej większości realizują zlecenia samorządów, dlatego w wielu przypadkach będą zmuszone do wzrostu nakładów w celu zwiększenia mocy produkcyjnych, których wykorzystanie jest obecnie na bardzo wysokim poziomie. Prawdopodobnie już w IV kwartale 2017 r. dynamika inwestycji będzie głównym czynnikiem wzrostu polskiej gospodarki.

Bilans handlowy Polski kształtuje się na dodatnim poziomie. Eksport notuje bardzo dobre wyniki, w pierwszym półroczu zwiększył się o 7,3% r/r. Natomiast jeszcze szybciej rośnie import (+9,8% r/r), w konsekwencji eksport netto nie wspiera istotnie dynamiki PKB polskiej gospodarki.

Większość prognoz rynkowych przewiduje znaczący wzrost produkcji dóbr i usług w III kwartale br. Najbardziej optymistyczni analitycy prognozują w tym okresie dynamikę na poziomie blisko 4,5% r/r. Biorąc pod uwagę niską bazę statystyczną z 2016 r. (w analogicznym okresie przed rokiem wzrost gospodarczy był najniższy spośród wszystkich kwartałów), rosnącą dynamikę inwestycji, utrzymujący się istotny przyrost konsumpcji prywatnej oraz sprzyjającą koniunkturę w Europie, wzrost PKB w omawianym okresie ma duże szanse znacząco przekroczyć 4% r/r. Dynamika produkcji dóbr i usług w IV kwartale 2017 r. powinna ukształtować się na poziomie zbliżonym do uzyskanego w ciągu pierwszych trzech miesięcy br. W związku z tym pojawia się coraz więcej głosów przemawiających za wzrostem gospodarczym wynoszącym 4% r/r (a nawet przekraczającym przytoczoną dynamikę) w całym 2017 r.

Obecnie zagadką jest przyrost PKB w 2018 r. Część prognostów zakłada powrót do ścieżki wzrostu potencjalnego polskiej gospodarki wynoszącej ok. 3% r/r, natomiast niektórzy przewidują utrzymanie ożywionej dynamiki z 2017 r. Za pierwszą wersją przemawia nieuchronne wyhamowanie wzrostu konsumpcji prywatnej w nadchodzących okresach, drugi scenariusz wspiera bardzo prawdopodobna imponująca dynamika inwestycji związana z wyborami samorządowymi oraz słabnącą niepewnością polityczną.

Adam Kotula